وانمندسازی زنان سرپرست خانوار بهنوعی، پیشگیری از ایجاد آسیبهای جدید و جدی در اجتماع است. استقلال مالی و اجتماعی زنان سرپرست خانوار در غالب موارد یا ممکن نیست و یا به دلیل بافت فرهنگی و اجتماعی خاص جامعه ما بهسختی اتفاق میافتد. بیمه زنان سرپرست خانوار میتواند اثر بسزایی در تأمین آینده این افراد داشته باشد. به شرطی که پوشش مناسبی داشته و هم شامل تمام این افراد گردد و هم بهطور کامل نیازهای بیمهای زنان سرپرست خانوار را که به دلیل بروز عوامل مختلف جمعیت روزافزونی دارند، برطرف نماید.
نقطه امید برای زنان سرپرست خانوار در طرح توانمندسازی زنان
در برنامه ششم توسعه نگاه جدی به موضوع زنان سرپرست خانوار شد؛ بند ت ماده ۸۰ این قانون بهطور ویژه توانمندسازی آنها را هدف خود قرارداد. در این بند قانونی آمده است، «تهیه و اجرای کامل طرح جامع توانمندسازی زنان سرپرست خانوار طبق قوانین و مصوبات شورای اجتماعی تا پایان اجرای قانون برنامه توسط ریاست جمهوری (معاونت امور زنان) با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سایر نهادهای ذیربط و تأیید برنامه مذکور در هیئتوزیران و تصویب در مجلس شورای اسلامی و نظارت بر اجرایی شدن آن» این قانون ۲۸ اسفند ۱۳۹۸ برای اجرا به دولت یازدهم ابلاغ شد.»
کمیته مساعدتها ، تأمین اجتماعی و تأمین مسکن
بر اساس بند ۴-۴-ج آییننامه کارگروه ملی طرح جامع توانمندسازی زنان سرپرست خانوار و در راستای اجرای بند ت ماده ۸۰ قانون برنامه ششم توسعه، کمیتهای موسوم به «مساعدتها ، تأمین اجتماعی و تأمین مسکن» با حضور چندین نهاد و سازمان ازجمله معاونت امور زنان و خانواده، سازمان بهزیستی، کمیته امداد امام خمینی(ره)، سازمان برنامهوبودجه، وزارت کشور، وزارت تعاون، وزارت راه و شهرسازی، سازمان تأمین اجتماعی، سازمانهای مردمنهاد فعال در حوزه توانمندسازی زنان سرپرست خانوار ایجادشده و کمیته امداد بهعنوان دستگاه مسئول این کمیته شناخته شد.
بیمه زنان سرپرست خانوار وظیفه کمیته مساعدتها
ازجمله وظایف تعیینشده برای این کمیته، “تقویت و توسعه خدمات مرتبط با مسکن زنان سرپرست خانوار اعم از بهسازی, ساخت و کمک ودیعه و اجاره”،” تقویت و توسعه خدمات مرتبط با پرداخت مستمری” و تقویت و توسعه بیمههای مرتبط با گروه هدف” یعنی زنان سرپرست خانوار است. سازمان تأمین اجتماعی بهعنوان عضوی از این کمیته، موضوع بیمه زنان سرپرست خانوار را عهدهدار است.
شکلگیری طرح بیمه زنان سرپرست خانوار در سازمان تأمین اجتماعی
در اجرای قانون هدفمندسازی یارانهها عملیاتی و بر همین اساس مقرر شد از اسفندماه سال ۹۰ زنان سرپرست خانوار و مددجویان تحت پوشش سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی (ره)، با بهرهمندی از ۱۰ درصد حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار که از محل منابع حاصله از هدفمندسازی یارانهها بابت حق بیمه تأمین میگردد، تحت پوشش مقررات حمایتی بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد سازمان تأمین اجتماعی قرار گیرند.
در همین راستا برای تعیین سهمیه و همچنین اولویتبندی جهت بیمه نمودن زنان سرپرست خانوار و مدد جویان تحت پوشش نهادهای حمایتی مذکور جلسات متعددی برگزار گردیده است. با توجه به محدودیت منابع، سهمیهای برای هر نهاد تعیین و مقرر شد. افراد واجد شرایط از طرف آن نهادها بهصورت کتبی به شعب سازمان تأمین اجتماعی معرفی و با انعقاد قرارداد رابطه بیمهای با آنها برقرار شود.
تعداد زنان سرپرست خانوار که تابهحال تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی
محمود علیبخشی رئیس گروه بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه اختیاری سازمان تأمین اجتماعی در مورد تعداد افراد تحت پوشش بیمه زنان سرپرست خانوار میگوید: در حال حاضر تعداد افرادی که تحت پوشش تعهدات بیمهای قرارگرفته و دارای پرونده فعال بوده و بهاصطلاح بیمهپرداز میباشند درمجموع ۱۳۵ هزار نفر است.از این تعداد ۸۶ هزار نفر از طرف کمیته امداد امام خمینی(ره) و ۴۹ هزار نفر از طرف سازمان بهزیستی کشور به سازمان تأمین اجتماعی معرفی شدهاند.
۱۳۵ هزار نفر از ۳ میلیون و پانصد هزار نفر زن سرپرست، بیمه شده اند
آمار اعلامشده از طرف معاون امور زنان و خانواده برای زنان سرپرست خانوار ۳ میلیون نفر است درحالیکه آمار بیمهشدگان تأمین اجتماعی یکصد و ۳۵ هزار نفر اعلامشده است.
محمود علیبخشی در توضیح اختلاف آماری بین افراد اعلامشده از طرف معاونت زنان ریاست جمهوری و زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی میگوید: ممکن است آمار اعلامشده بهعنوان زنان سرپرست خانوار و بدسرپرست همین آمار اعلامشده از طرف معاونت زنان باشد لیکن با توجه به محدودیت در منابع اعتباری تاکنون همه زنان سرپرست خانوار نتوانستهاند مشمول حمایتهای بیمهای قرار گیرند.
برابر توافقات حاصلآمده با نهادهای ذیربط سازمان تأمین اجتماعی تشخیص زنان سرپرست خانوار را به نهادهای حمایتی واگذار کرده است و البته قاعدتاً توافق بر اساس سرپرست خانوار بودن این زنان است. ممکن است کسانی بد سرپرست بوده و تحت حمایت سازمان بهزیستی یا کمیته امام خمینی(ره) امداد باشند و به ما معرفی شوند. اساساً مبنای ما برای پذیرش درخواست تحت پوشش بیمه قراردادن متقاضیان این است که اسامی این افراد در فهرست اعلامی این دو نهاد حمایتی باشد.